Droogteperiode gevolgd door stikstofpiek

Publicatiedatum: 31-08-2018

Een lange droogteperiode wordt vaak gevolgd door een stikstofpiek, dit geeft gevaar voor kuilgassen.
Door het droge weer is de maisoogst eerder begonnen dan normaal en is er al mais ingekuild. Op enkele plaatsen in Nederland zijn er gevaarlijke kuilgassen vrijgekomen. Dit probleem speelt niet alleen in Nederland, maar ook in Duitsland, waar landbouwdiensten al geruime tijd waarschuwen voor dit fenomeen.

 

 

Gevaarlijke gassen in maïs- en graskuilen

De kuilgassen bestaan uit stikstofoxiden, ook wel nitreuze gassen genoemd. De reden waarom we dit fenomeen dit jaar zien is de combinatie van een lange droge periode, die het mais gewas ernstige schade heeft toegebracht, gevolgd door neerslag. De niet gebruikte stikstof uit bodem en (kunst) mest van de afgelopen droge periode komt in een korte tijd beschikbaar. Hierdoor loopt de nitraatconcentratie in het bodemvocht op en het naar water snakkende gewas neemt water én nitraat op. Zo stijgt ook het nitraatgehalte van de mais sterk en kleurt de mais groen tot donkergroen. Het gewas is echter slecht in staat het opgenomen nitraat te verwerken door de stress van de afgelopen droge periode en het afgenomen groen bladapparaat. Dit als gevolg van verbranding van het blad door een gebrekkige koeling. Door het hoge stikstofgehalte verloopt de afrijping van de kolf  trager dan verwacht.

De verleiding is dan groot om deze mais te hakselen en er nog mooi voor het einde van de maand mest over uit te rijden. Na inkuilen van dergelijke mais kunnen zo, vaak al na 1 dag, de bruin-rode nitreuze gassen ontstaan. De gasproductie neemt nog 4-5 dagen toe, om daarna langzaam af te nemen en zal na 10-14 dagen verdwenen zijn.
Nitreuze gassen zijn zeer gevaarlijk en kunnen in contact met de huid leiden tot brandblaren door de vorming van salpeterzuur, een sterk bijtend zuur. In contact met de ogen kan het hoornvlies beschadigd raken en bij inademing raken de luchtwegen geïrriteerd en kan zelfs een levensgevaarlijke longoedeem veroorzaken!
Nitreuze gassen zijn zwaarder dan lucht en blijven op de kuil hangen als een gelige (lage concentratie) of rode-bruine (hoge en zeer gevaarlijke concentratie) wolk.

Voorzichtig met te snel oogsten en bemesten

 
Wij verwachten dat dit fenomeen met een week of twee nog veel breder voor zal komen en dan niet alleen in de mais, maar mogelijk ook in graskuilen.
Wij adviseren boeren te wachten met maïs hakselen tot ook de stengel droog wordt! Kolf en stengel moeten beide voldoende droog zijn voor goede kuil (32-35% ds)!
Als gevolg van de droogte en de lage ruwvoerbeschikbaarheid, willen veehouders er alles aan te doen om in de nazomer, najaar extra gras te produceren. De verleiding is groot om de grasgroei te stimuleren met extra mest en kunstmest om dan in de zelfde grasvalkuil te vallen, met over twee-drie weken gemaaid gras met een hoog nitraatgehalte.
 
Wij adviseren daarom voorzichtig te zijn met mest en vooral nitraat houdende kunstmest. Wij constateren nu al problemen bij veehouders die weiden. De ureumgehaltes exploderen, met waarden van ver over de 40. In de kuil zie je dit aan ruweiwitgehaltes van meer dan 25 – 30 en een zeer hoog OEB! Binnen 3-4 dagen (soms al binnen 20 minuten) na het voeren van hoog nitraat-kuilgras ontstaan vergiftigingsverschijnselen. Dit is ongewenst en zal moeten worden aangepast ( met extra prik, structuur, energie en mineralen).

 

Stimuleer wortelgroei en bodembiologie

 
Het gras heeft vanuit de mineralisatie van de bodem, drijfmest en vanuit nog niet benutte stikstof uit de eerdere kunstmest giften nog veel stikstof tot haar beschikking. Om de grasgroei te bevorderen is het advies daarom om i.p.v. stikstof nu Ferti-Vital te spuiten (2 ltr/ha). Dit ondersteunt de ontwikkeling van grasgroei en het stimuleert de wortelontwikkeling. Deze laatste is erg belangrijk aangezien veel gras ernstige schade heeft geleden, ook ondergronds. Door de droogte is de zout concentratie enorm gestegen in de bodem en is het CO2 gehalte ook gestegen. Hierdoor is de wortel onder de grasplant beschadigd en remt dit de ontwikkeling. Na de regen moet het gras herstellen. Dit herstel verloopt beter dankzij Ferti-Vital